JW Formoza to elitarna jednostka wojskowa specjalizująca się w operacjach morskich, dywersyjnych i rozpoznawczych. Wchodzi w skład Wojsk Specjalnych RP i stanowi jedyną formację specjalną w Polsce wyspecjalizowaną w działaniach na akwenach wodnych. Żołnierze Formozy to doskonale wyszkoleni specjaliści od działań podwodnych, abordażowych i antyterrorystycznych, gotowi do operowania w każdych warunkach – zarówno na lądzie, jak i pod wodą.
Historia
Jednostka swoje korzenie ma w latach 70., gdy w ramach Marynarki Wojennej PRL powołano Zespół Badawczy ds. Płetwonurków Morskich. Celem było testowanie i wdrażanie nowoczesnych technik działań podwodnych oraz rozpoznania. W 1987 roku formację przekształcono w Wydział Działań Specjalnych, który skupiał elitarnych nurków bojowych. W 1990 roku jednostka przyjęła nazwę Grupy Specjalne Płetwonurków, a w 2007 roku została formalnie sformowana jako Morska Jednostka Działań Specjalnych Formoza. W 2011 roku uzyskała obecną nazwę i weszła w skład Wojsk Specjalnych RP.
Przeznaczenie i zadania
JW Formoza specjalizuje się w działaniach o wysokim stopniu ryzyka, prowadzonych w trudnych warunkach terenowych, zarówno na morzu, jak i w głębi lądu. Do kluczowych zadań jednostki należą:
- Działania dywersyjne i sabotażowe – eliminacja wrogich jednostek i infrastruktury,
- Operacje specjalne w środowisku morskim – abordaż, przejmowanie okrętów, unieszkodliwianie zagrożeń na wodach,
- Rozpoznanie specjalne – infiltracja terytorium przeciwnika i zbieranie danych wywiadowczych,
- Zwalczanie terroryzmu morskiego – odbijanie zakładników, eliminacja zagrożeń na statkach i platformach wiertniczych,
- Ochrona infrastruktury krytycznej – zabezpieczanie portów, jednostek wojskowych i kluczowych obiektów.
Szkolenie i wyposażenie
Selekcja do Formozy jest brutalna. Kandydaci przechodzą ekstremalne testy wytrzymałościowe, psychologiczne i fizyczne. Kluczowym elementem szkolenia są działania podwodne – nurkowanie bojowe, operacje infiltracyjne oraz praca w trudnych warunkach hydrologicznych. Operatorzy Formozy są również szkoleni w walce wręcz, strzelectwie precyzyjnym, prowadzeniu pojazdów opancerzonych oraz posługiwaniu się zaawansowanym sprzętem do działań specjalnych.
Na wyposażeniu jednostki znajdują się nowoczesne systemy broni strzeleckiej (m.in. HK416, HK MP5, karabiny wyborowe), specjalistyczny sprzęt nurkowy, miniaturowe pojazdy podwodne oraz szybkie łodzie bojowe.
Operacje i misje
Choć działania jednostki objęte są tajemnicą, wiadomo, że żołnierze Formozy brali udział w misjach w Iraku i Afganistanie, wspierając działania JW GROM i Wojsk Specjalnych USA. Byli także zaangażowani w operacje związane z ochroną polskich jednostek na Morzu Śródziemnym i zwalczaniem piractwa w rejonie Rogu Afryki.
Motto i etos
Operatorzy JW Formoza to ludzie o stalowych nerwach, doskonałej kondycji psychofizycznej i niezłomnej determinacji. Ich dewiza to: „Cicho, skutecznie, z głębi” – bo atakują z najmniej oczekiwanych miejsc, eliminując zagrożenie zanim wróg zdąży zareagować.
